تمجید از کودک

بهتر است تمرین کنیم تا: – هر روز بهانه‌ای برای تمجید کردن پیدا کنیم. – از کاری که کودک انجام داده، تجدید کنیم نه از خود او. – بیشتر از نتیجه کار، نحوه انجام آن را تحسین کنید. اکثر افراد به تمجید بیشتر از انتقاد، جواب می‌دهند. اما با این که بسیاری از ما به این موضوع واقف هستیم، باز هم به جای حمایت و تایید، به انتقاد و داوری می‌پردازیم. بخشی از مشکل در اینجاست که ما عادت نداریم تمجید کنیم. شاید به این دلیل که فکر می‌کنیم تمجید کردن باعث مغرور شدن فرزندانمان می‌شود. اما حقیقت چیزی فراتر از این‌هاست. انتقاد نوعی داوری منفی است. با این کار شخص در معرض داوری یک فرد برتر قرار گرفته و خود را کاملا از او دور می‌کند، زیرا احساس می‌کنند تحت نفوذ و کنترل اوست. از سوی دیگر تمجید کردن، حس برابری به وجود آورده و در نتیجه باعث ایجاد احساس نزدیکی می‌شود. انجام این تمرین‌ها، تا حدودی دشوار است.

مقصود ما از تمجید چیست؟

تمجید کردن به صورت‌های مختلفی انجام می‌شود که تا حدودی معانی متفاوتی نیز دارند. معانی تمجید که در فرهنگ لغت وجود دارند عبارتند از: «ارزیابی و تایید چیزی؛ قدردانی از شایستگی‌ها». بنابراین تمجید را می‌توان هم تصدیق و هم قدردانی معنا کرد.

تفاوت بین این دو واژه در چیست و چرا حائز اهمیت است؟

تایید را این‌گونه تعریف می‌کنند: «تصدیق، پذیرش، تصویب». «قدردانی» هم به معنای «ارزش چیزی را دانستن، ارزیابی کردن، سپاسگزار بودن و امتنان داشتن است». به عبارت دیگر، «تصدیق» به معنای پذیرش تمام و کمال خود شخص یا کاری که انجام داده است بدون در نظر گرفتن یا ارزیابی جزئیات علت پذیرش است. «قدردانی»، به ارزش قائل شدن، و ارزیابی کیفیت‌های مختلف به ویژه تلاش و کوشش، مربوط می‌شود. تفاوت بین تصدیق و قدردانی بسیار مهم است. کودکان باید به لحاظ ویژگی‌هایی که دارند، مورد تایید و تصدیق قرار بگیرند، و از تلاش و مهارت‌هایشان قدردانی شود.

از چه چیزهایی می‌توانیم تمجید کنیم؟

انتخاب‌ها؛ ایده‌ها؛ تلاش‌ها؛ کمک کردن؛ استقلال؛ تفکر و دقت؛ مهارت‌ها.

زبان تمجید: تمجید توصیفی

از خود عمل انجام شده تمجید کنید، نه از خود شخص. به کار بردن واژه خوب در رابطه با کودکان بسیار آسان و متداول است. این واژه‌ای بسیار مختصر و مفید است، اما معنای آن چیست؟ به جای کلمه خوب می‌توانید از عباراتی نظیر «باهوش»، «متفکر»، «برای انجام آن کار متشکرم»، «عاقلانه رفتار کردی»، «وقتی به کمک احتیاج داشتم، به من خیلی کمک کردی» استفاده کنید.

عبارات تاییدی

خیلی لذت‌بخش است؛ بسیار عالی است؛ خیلی خوب انجام شده است؛ با شکوه است! خارق‌العاده است!

عبارات قدردانی

برای انجام …، از تو متشکرم. کمک بزرگی برای من بود. خیلی وقت گذاشتی تا از من مراقبت کنی.

هنر و کارهای دستی کودکان

اگر کودک شما به مهدکودک می‌رود، احتمال این که هفته‌ای یک بار با بغلی پر از نقاشی و کار دستی­های مختلف به خانه بیاید وجود دارد. این دستاوردها، خیلی مهم هستند. شما چگونه می‌توانید این زحمات عاشقانه را پاسخ بگویید؟ واقعا چه چیزی باید گفت؟ آیا یک دروغ شاخ‌دار می‌گویید و ابراز می‌کنیذ که کارهای او به اندازه‌ای ارزشمند هستند که باید آن‌ها را در موزه آویخت؟ یا اینکه باید صادق باشید و به آن‌ها بگویید که حقیقتا نسبت به کارهای او چه احساسی دارید؟ برای اینکه بفهمید او چه چیزی را نقاشی کرده باید خیلی فکر کنید؟ آیا باید همه آن‌ها را نگاه دارید یا این که به محض آن که چشم او را دور می‌بینید باید آن‌ها را دور بریزید؟ و آیا باید به آن‌ها پیشنهاداتی کرده و بگویید که به عنوان مثال درخت را چگونه به صورتی طبیعی‌تر نقاشی کند، یا این که بگویید بین سر و بدن افراد، گردن وجود دارد؟ آیا اگر این نقاشی‌هایی که هنوز خیس هستند یا کاردستی­هالی که چسب آن‌ها خشک نشده است را به خانه نیاورند، اشکالی دارد؟

منبع: مرکز مشاوره و روانشناسی ایران-مشاور کودک و نوجوان:تمجید از کودک